ArtikelenOp deze pagina staat een aantal atheïstische en skeptische artikelen. Iedereen is vrij artikelen in te sturen, mits ze aan een aantal voorwaarden voldoen. Artikelen kunnen gestuurd worden naar: contact[at]deatheist.nl (vervang [at] door @, anti-spam-maatregel).
Het kosmologisch argument is een bekend en intuïtief aansprekend argument voor het bestaan van God. De meest bekende versie ervan is waarschijnlijk de kalam-versie: P1 Alles wat begint te bestaan, heeft een oorzaak. Via een aantal stappen wordt vervolgens God als oorzaak aangewezen. Deze versie wordt onder andere al lange tijd verdedigd door de christelijke filosoof William Lane Craig. Er is op veel verschillende manieren kritiek te leveren op dit argument, maar volgens mij is de simpelste en sterkste kritiek dat beide premissen (P1 en P2) onzeker zijn. Zonder de aannemelijkheid van deze premissen komt het hele argument niet van de grond. Lees meer: Het (kalam) kosmologisch argument komt niet van de grond
Op zaterdag 19 oktober gingen twee atheïsten voor een tweede keer in discussie met twee christenen (de eerste keer is hier terug te zien). De opname van de discussie is hier terug te kijken. Filosoof Carel de Lange en psychiater Chris Verhagen waren de (apologetische) christenen. Het atheïstenduo bestond uit filosoof Brandon Pakker en mijzelf. We discussieerden over de beste verklaring voor het ontstaan van leven en het ontstaan van nieuwe genetische informatie. Volgens de christenen is dat een intelligente Ontwerper (God), volgens de atheïsten de naturalistische verklaringen die de wetenschap steeds verder biedt. Wat de christenen betogen, zijn eigenlijk varianten van het klassieke ontwerpargument. In dit artikel wil ik stilstaan bij deze onderwerpen en onze claims verder onderbouwen, waar nodig met literatuur.
Rik Peels, al jaren verbonden aan de VU en daar sinds kort ook hoogleraar, heeft een indrukwekkende lijst van publicaties op het snijvlak van religie en filosofie. Dat is ook niet zo vreemd, want hij heeft zowel theologie als filosofie gestudeerd. Zijn recente boek Life without God: An Outsider’s Look at Atheism (Cambridge UP, 2023) bevindt zich ook op dit raakvlak en is net ook in het Nederlands verschenen als Leven zonder God: Wat je kunt leren van atheïsten (Kok, 2024). Zoals de Nederlandse ondertitel aangeeft, zoekt hij naar wat de gelovige kan leren van atheïsten. Ook atheïsten kunnen echter het nodige leren van dit boek. Peels wil het gepolariseerde debat voorbij en zoekt naar overeenkomsten en beweegredenen. Hieronder recenseer ik de Engelse editie.
Pas net, via een mail van evolutiebiologe Gerdien de Jong, kwam ik erachter dat creationist Jan van Meerten op 16 december 2023 op zijn site een reactie heeft geschreven op mijn kritiek op zijn artikel over vermeende problematische voetsporen, waarbij hij zelf het onderzoek niet goed heeft begrepen of weergeeft. Het was netjes geweest als hij mij daarvan op de hoogte gesteld had, wat gemakkelijk had gekund via Twitter (waar onze discussie ook speelde) of de mail (hij heeft mijn mailadres). In zijn reactie gaat hij helaas nauwelijks inhoudelijk in op mijn kritiek, mist hij een belangrijk onderscheid en herhaalt hij ongefundeerde beschuldigingen jegens onderzoekers. Ik zal op de belangrijkste punten kort reageren. Hij lijkt in zijn reactie wel wat genuanceerder en voorzichtiger te worden dan in zijn oorspronkelijke artikel, dus dat is sowieso winst. Lees meer: Nog steeds fout: een repliek aan creationist Van Meerten
Creationist Jan van Meerten meent dat een recente beschrijving van oude vogelachtige voetsporen een probleem zou opleveren voor de evolutie van vogels uit theropode dinosauriërs, de huidige consensus onder paleontologen. Het probleem zou zijn dat vogelsporen niet in zo’n oude aardlaag zouden mogen zitten, aangezien de eerste benige fossielen van vogels veel jonger zijn. Van Meerten geeft in zijn bespreking ervan het onderzoek echter verkeerd weer, waardoor er een probleem lijkt te zijn. Ik laat hieronder zien waar hij de mist ingaat. Lees meer: Hoe een creationist paleontologisch onderzoek verkeerd weergeeft
Veel mensen associëren de (Europese) Middeleeuwen, grofweg de tijd tussen 500 en 1500 n.C., met duisternis. In het Engels worden ze om die reden vaak de Dark Ages genoemd. Bijgeloof en geloof namen een belangrijke plaats in, de Kerk was oppermachtig en van wetenschap was weinig te merken, zo is het populaire idee. De afgelopen decennia hebben historici dit beeld bekritiseerd. James Hannam is een van die critici. Hij wil met zijn boek God's Philosophers: How the Medieval World Laid the Foundations of Modern Science uit 2009 laten zien dat dit duistere beeld onterecht is. Ik was dan ook erg benieuwd naar de vele verlichte denkers en wetenschappelijke ontwikkelingen uit die tijd die ik blijkbaar gemist had. Tijdens het lezen van het boek bleef ik ze grotendeels missen. Ironisch genoeg bevestigde Hannam juist vooral het (intellectueel) duidstere beeld dat ik van de Middeleeuwen had. Lees meer: Hoe duister waren de Middeleeuwen? Een recensie van Hannams ‘Gods filosofen’
De filosofische zombie is populair gemaakt door filosoof Dave Chalmers en wordt al jaren gebruikt als argument tegen fysicalisme, het idee dat alleen het fysieke bestaat. In de filosofie van de geest is dit het debat over hoe lichaam (vooral brein) en geest (vooral bewustzijn) zich tot elkaar verhouden. Volgens de (reductief) fysicalist is de geest wat het brein doet en bestaat bewustzijn dus uit hersenprocessen. Volgens de dualist is de geest iets wezenlijks anders dan het (fysieke) lichaam. (Idealisme, het idee dat alleen geest bestaat, laat ik hier verder buiten beschouwing.) Chalmers verdedigt een vorm van dualisme waarin bewustzijn niet (zuiver) een hersenproces kan zijn. Dit probeert hij aannemelijk te maken met onder andere zijn zombieargument. Ik heb ook al eerder uitgebreider over deze discussie geschreven (met ook meer uitleg over de verschillende posities en andere argumenten), maar wil hier vooral stilstaan bij het zombieargument. Het is een populair argument en het blijft voor velen plausibel, wat volgens mij psychologisch goed te verklaren valt (zie mijn eerdere artikel). Er is evenwel ook veel kritiek op dit argument gekomen, waaronder het verwijt dat het circulair is: het veronderstelt al wat het moet bewijzen (zie onder andere hier en hier). Ik denk dat deze kritiek terecht is en zal dit hieronder verder uitwerken. Daarnaast zal ik een aantal andere kritiekpunten bespreken.
Sinds afgelopen week volg ik met grote zorgen het oplaaiende geweld in het Midden-Oosten. Ik probeer te begrijpen wat daar gebeurt, waar het vandaan komt en waar het heen zal gaan. Dat is vooral een verstandelijk begrijpen, want verder kan ik het nauwelijks. Een aantal opmerkingen en bedenkingen. Lees meer: Enkele gedachten over het Israëlisch-Palestijns conflict
Filosoof Emanuel Rutten heeft op Twitter en later op zijn site een argument uitgewerkt dat volgens hem laat zien dat het brein bewustzijn niet kan verklaren. Hij meent dat het brein een “materieel-functionele structuur” is, wat neerkomt op een “in materie gerealiseerde tekenverwerking door gekoppelde functies”. Hij noemt dit een in materie gerealiseerd functie-tekensysteem (ik zal dat hier afkorten tot IMG FTS). Het is dus een algoritme: stap voor stap wordt het ene teken omgezet in het andere. Dit kan volgens Rutten prima plaatsvinden zonder bewustzijn, dus kan het brein bewustzijn niet verklaren. Hij formuleert dit argument aan het einde van zijn stuk in een aantal stappen. Hij maakt hierbij echter een aantal aannames in die op z’n best discutabel zijn. Ik bespreek hier de belangrijkste twee. Lees meer: Kan het brein net zo goed werken zonder bewustzijn?
Een langverwacht debat tussen James Tour en Dave Farina over het ontstaan van leven (origin of life. OoL) heeft plaatsgevonden en is terug te zien op YouTube. Hieronder wil ik een korte beschouwing van het debat geven en een aantal opmerkingen maken over de discussie rond het ontstaan van leven.
Naar aanleiding van een podcast met theoloog Arnold Huijgen om het opstandingsverhaal historisch geloofwaardig te maken en veelgehoorde kritiek van weerwoord te voorzien, schreef ik op Twitter een draadje. Dit leidde tot heel wat discussie met onder andere godsdienstfilosoof Emanuel Rutten, student filosofie en aardwetenschappen Willem Jan Blom en Huijgen zelf. Hieronder wil ik mijn kritiekpunten wat verder uitwerken. We kunnen de opstandingsclaim analyseren op waarschijnlijkheid. Dit kan onder andere met het theorema van Bayes, maar die manier kent ook moeilijkheden.
Op 11 maart voerde ik een livedebat met jonge-aarde-creationist Peter Borger. Het werd live uitgezonden via YouTube en is hier terug te zien. Het debat was georganiseerd door de jonge-aarde-creationistische organisatie Logos Instituut en werd geleid door Ruben Jorritsma. Jorritsma is zelf ook een jonge-aarde-creationist, maar leidde het debat professioneel en neutraal. De organisatie was goed geregeld, maar helaas liet de techniek het een aantal keer afweten (vooral aan het begin) en moesten we meerdere microfoons gebruiken (voor de kijkers thuis en versterking in de zaal). In de zaal zaten ongeveer 50 mensen (schat ik) en thuis hebben er ook ongeveer 50 meegekeken (heb ik gehoord). Na een week hebben ruim 1.000 mensen de opgenomen livestream bekeken. Voor een discussie die slechts leeft in zeer kleine kring is dit best een aardige interesse. Lees meer: Nabeschouwing van het debat met creationist Peter Borger
In 2009 publiceerde moleculair bioloog en creationist Peter Borger het boek Terug naar de oorsprong: hoe de nieuwe biologie het tijdperk van Darwin beëindigt. In creationistische kringen werd het boek enthousiast onthaald, maar daarbuiten maakte het nauwelijks indruk. Een aantal reageerden er kritisch op, waaronder ikzelf met een uitgebreide recensie (Klink, 2009). Daarin liet ik zien dat Borger weinig van de moderne evolutiebiologie begrijpt, de literatuur verkeerd begrijpt of uitlegt en dat hij een aantal elementaire fouten maakt. In 2022 is zijn boek opnieuw uitgegeven door een uitgeverij die ook de nodige complotboeken publiceert: De Blauwe Tijger. Dit was een mooi moment geweest om de fouten die hij in de eerste versie heeft gemaakt te corrigeren. Helaas is het boek inhoudelijk vrijwel ongewijzigd gebleven, tenminste, op de punten waaraan ik in mijn recensie aandacht heb besteed (de rest heb ik niet vergeleken). Er staan dus ook nog steeds dezelfde fouten in. Wel is er een hoofdstuk aan toegevoegd: ‘Beschouwing van de auteur bij de tweede, herziene uitgave’. In deze beschouwing bespreekt Borger enkele nieuwe bevindingen die volgens hem bewijzen wat hij al in 2009 voorspeld had. Zijn ‘voorspellingen’ waren echter helemaal niets nieuws (waren al te vinden in oudere literatuur) – voor zover ze überhaupt juist zijn. In andere gevallen bewijzen de nieuwe bevindingen helemaal niet wat Borger claimt of zijn ze door hem verkeerd geïnterpreteerd. In het extra hoofdstuk gaat hij dus op dezelfde toer verder als in zijn boek uit 2009; hij lijkt weinig te hebben geleerd. Zijn lekenpubliek zal het waarschijnlijk toch niet doorhebben. Samenvattend bevat dit boek dus nog meer wetenschappelijke dwaalwegen van een creationistisch bioloog. Ik zal deze conclusie hieronder uitgebreid onderbouwen. Ook nu weer beperk ik me tot enkele voorbeelden, maar ze zijn illustratief voor de rest van het toegevoegde hoofdstuk. Lees meer: Nog meer wetenschappelijke dwaalwegen van een creationistisch bioloog
Creationist Klaas Roos heeft na 2,5 jaar gereageerd op mijn artikel over menselijke evolutie (Klink, 2020). In dat artikel bespreek ik onder andere een artikel van Roos uit het creationistische tijdschrift Weet dat gaat over het fossiel met de wetenschappelijke naam KSD-VP-1/1. Dit fossiel wordt gedetailleerd beschreven en geanalyseerd in een academisch boek (Haile-Selassie & Su, 2015; gratis te downloaden) waarin verschillende specialisten hoofdstukken geschreven hebben en waar Roos en ik naar verwijzen. Het fossiel wordt ook wel ‘Big Man’ genoemd vanwege de grootte van dit mannelijke individu. Ik zal, in navolging van Roos, deze bijnaam ook verder gebruiken. In het Weet-artikel betoogde Roos dat Big Man een probleem zou opleveren voor evolutie omdat het te menselijk zou zijn voor de hoge ouderdom (3,6 miljoen jaar), en dat meent hij nog steeds in zijn reactie op mijn artikel. Roos heeft moeite in zijn reactie gestoken en dat waardeer ik. Al eerder heb ik gereageerd op Twitter in een paar tweets waarin ik de belangrijkste fouten uit zijn reactie benoem. Er staan echter meer fouten in zijn reactie en die wil ik hier bespreken. Uiteraard mogen verwijzingen naar de relevante literatuur niet ontbreken, dus ook die zal ik hier geven. Ik wil me vooral focussen op het centrale probleem in zijn reactie. Daarnaast zal ik nog een aantal fouten in zijn stuk bespreken.
De afgelopen tijd heb ik me door deze indrukwekkende studie van Marjo Korpel heen geworsteld: A rift in the clouds: Ugaritic and Hebrew descriptions of the divine (Korpel, 1990). In dit proefschrift vergelijkt zij de Bijbelse voorstelling van het goddelijke met de Oegaritische. Het oude Oegarit lag in Kanaän (nu Syrië) en had een taal en cultuur die dicht bij de Bijbelse staat, wat begin vorige eeuw duidelijk is geworden door de vondst van een grote verzameling kleitabletten uit de 13e en 12e eeuw v.C. Korpel en haar promotor Johannes de Moor zijn experts op dit gebied en hebben beiden veel vergelijkend onderzoek gedaan.
Sciëntisme is een woord dat de afgelopen jaren veel is gebruikt is in discussies over geloof, wetenschap en filosofie. Door critici wordt het vooral negatief gebruikt, soms zelfs bijna als scheldwoord. Daarnaast zijn er ook filosofen die het als een soort geuzennaam positief gebruiken. Er is dan ook geen eenduidigheid over wat het precies betekent. Kenmerkend voor wat critici eronder verstaan, is dat wetenschap hier haar grenzen te buiten zou gaan. Sciëntisme is daarmee per definitie epistemologisch onverantwoord (epistemologie is kennisleer). De voorstanders spreken met hun gebruik ervan een grote waardering uit voor de grote wetenschappelijke successen in kennisverwerving. |
Wie zijn er online?We hebben 33 gasten en geen leden online Geef je mening
Welke positie over het bestaan van god(en) onderschrijft u?
Bekende atheïsten Lewis Black, Amerikaanse stand-up comedian.
CitaatAnd it is in his own image, let us remember, that Man creates God. ~ H. Havelock Ellis |
Artikelen
Op deze pagina staat een aantal atheïstische en skeptische artikelen. Iedereen is vrij artikelen in te sturen, mits ze aan een aantal voorwaarden voldoen. Artikelen kunnen gestuurd worden naar: contact[at]deatheist.nl (vervang [at] door @, anti-spam-maatregel).
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Het kosmologisch argument is een bekend en intuïtief aansprekend argument voor het bestaan van God. De meest bekende versie ervan is waarschijnlijk de kalam-versie:
P1 Alles wat begint te bestaan, heeft een oorzaak.
P2 Het universum is begonnen te bestaan.
C Dus, het universum heeft een oorzaak.
Via een aantal stappen wordt vervolgens God als oorzaak aangewezen. Deze versie wordt onder andere al lange tijd verdedigd door de christelijke filosoof William Lane Craig. Er is op veel verschillende manieren kritiek te leveren op dit argument, maar volgens mij is de simpelste en sterkste kritiek dat beide premissen (P1 en P2) onzeker zijn. Zonder de aannemelijkheid van deze premissen komt het hele argument niet van de grond.
Lees meer: Het (kalam) kosmologisch argument komt niet van de grond
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Op zaterdag 19 oktober gingen twee atheïsten voor een tweede keer in discussie met twee christenen (de eerste keer is hier terug te zien). De opname van de discussie is hier terug te kijken. Filosoof Carel de Lange en psychiater Chris Verhagen waren de (apologetische) christenen. Het atheïstenduo bestond uit filosoof Brandon Pakker en mijzelf. We discussieerden over de beste verklaring voor het ontstaan van leven en het ontstaan van nieuwe genetische informatie. Volgens de christenen is dat een intelligente Ontwerper (God), volgens de atheïsten de naturalistische verklaringen die de wetenschap steeds verder biedt. Wat de christenen betogen, zijn eigenlijk varianten van het klassieke ontwerpargument. In dit artikel wil ik stilstaan bij deze onderwerpen en onze claims verder onderbouwen, waar nodig met literatuur.
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Rik Peels, al jaren verbonden aan de VU en daar sinds kort ook hoogleraar, heeft een indrukwekkende lijst van publicaties op het snijvlak van religie en filosofie. Dat is ook niet zo vreemd, want hij heeft zowel theologie als filosofie gestudeerd. Zijn recente boek Life without God: An Outsider’s Look at Atheism (Cambridge UP, 2023) bevindt zich ook op dit raakvlak en is net ook in het Nederlands verschenen als Leven zonder God: Wat je kunt leren van atheïsten (Kok, 2024). Zoals de Nederlandse ondertitel aangeeft, zoekt hij naar wat de gelovige kan leren van atheïsten. Ook atheïsten kunnen echter het nodige leren van dit boek. Peels wil het gepolariseerde debat voorbij en zoekt naar overeenkomsten en beweegredenen. Hieronder recenseer ik de Engelse editie.
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Pas net, via een mail van evolutiebiologe Gerdien de Jong, kwam ik erachter dat creationist Jan van Meerten op 16 december 2023 op zijn site een reactie heeft geschreven op mijn kritiek op zijn artikel over vermeende problematische voetsporen, waarbij hij zelf het onderzoek niet goed heeft begrepen of weergeeft. Het was netjes geweest als hij mij daarvan op de hoogte gesteld had, wat gemakkelijk had gekund via Twitter (waar onze discussie ook speelde) of de mail (hij heeft mijn mailadres).
In zijn reactie gaat hij helaas nauwelijks inhoudelijk in op mijn kritiek, mist hij een belangrijk onderscheid en herhaalt hij ongefundeerde beschuldigingen jegens onderzoekers. Ik zal op de belangrijkste punten kort reageren. Hij lijkt in zijn reactie wel wat genuanceerder en voorzichtiger te worden dan in zijn oorspronkelijke artikel, dus dat is sowieso winst.
Lees meer: Nog steeds fout: een repliek aan creationist Van Meerten
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Creationist Jan van Meerten meent dat een recente beschrijving van oude vogelachtige voetsporen een probleem zou opleveren voor de evolutie van vogels uit theropode dinosauriërs, de huidige consensus onder paleontologen. Het probleem zou zijn dat vogelsporen niet in zo’n oude aardlaag zouden mogen zitten, aangezien de eerste benige fossielen van vogels veel jonger zijn. Van Meerten geeft in zijn bespreking ervan het onderzoek echter verkeerd weer, waardoor er een probleem lijkt te zijn. Ik laat hieronder zien waar hij de mist ingaat.
Lees meer: Hoe een creationist paleontologisch onderzoek verkeerd weergeeft
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Veel mensen associëren de (Europese) Middeleeuwen, grofweg de tijd tussen 500 en 1500 n.C., met duisternis. In het Engels worden ze om die reden vaak de Dark Ages genoemd. Bijgeloof en geloof namen een belangrijke plaats in, de Kerk was oppermachtig en van wetenschap was weinig te merken, zo is het populaire idee. De afgelopen decennia hebben historici dit beeld bekritiseerd. James Hannam is een van die critici. Hij wil met zijn boek God's Philosophers: How the Medieval World Laid the Foundations of Modern Science uit 2009 laten zien dat dit duistere beeld onterecht is. Ik was dan ook erg benieuwd naar de vele verlichte denkers en wetenschappelijke ontwikkelingen uit die tijd die ik blijkbaar gemist had. Tijdens het lezen van het boek bleef ik ze grotendeels missen. Ironisch genoeg bevestigde Hannam juist vooral het (intellectueel) duidstere beeld dat ik van de Middeleeuwen had.
Lees meer: Hoe duister waren de Middeleeuwen? Een recensie van Hannams ‘Gods filosofen’
- Details
- Geschreven door Bart Klink
De filosofische zombie is populair gemaakt door filosoof Dave Chalmers en wordt al jaren gebruikt als argument tegen fysicalisme, het idee dat alleen het fysieke bestaat. In de filosofie van de geest is dit het debat over hoe lichaam (vooral brein) en geest (vooral bewustzijn) zich tot elkaar verhouden. Volgens de (reductief) fysicalist is de geest wat het brein doet en bestaat bewustzijn dus uit hersenprocessen. Volgens de dualist is de geest iets wezenlijks anders dan het (fysieke) lichaam. (Idealisme, het idee dat alleen geest bestaat, laat ik hier verder buiten beschouwing.) Chalmers verdedigt een vorm van dualisme waarin bewustzijn niet (zuiver) een hersenproces kan zijn. Dit probeert hij aannemelijk te maken met onder andere zijn zombieargument.
Ik heb ook al eerder uitgebreider over deze discussie geschreven (met ook meer uitleg over de verschillende posities en andere argumenten), maar wil hier vooral stilstaan bij het zombieargument. Het is een populair argument en het blijft voor velen plausibel, wat volgens mij psychologisch goed te verklaren valt (zie mijn eerdere artikel). Er is evenwel ook veel kritiek op dit argument gekomen, waaronder het verwijt dat het circulair is: het veronderstelt al wat het moet bewijzen (zie onder andere hier en hier). Ik denk dat deze kritiek terecht is en zal dit hieronder verder uitwerken. Daarnaast zal ik een aantal andere kritiekpunten bespreken.
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Sinds afgelopen week volg ik met grote zorgen het oplaaiende geweld in het Midden-Oosten. Ik probeer te begrijpen wat daar gebeurt, waar het vandaan komt en waar het heen zal gaan. Dat is vooral een verstandelijk begrijpen, want verder kan ik het nauwelijks. Een aantal opmerkingen en bedenkingen.
Lees meer: Enkele gedachten over het Israëlisch-Palestijns conflict
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Filosoof Emanuel Rutten heeft op Twitter en later op zijn site een argument uitgewerkt dat volgens hem laat zien dat het brein bewustzijn niet kan verklaren. Hij meent dat het brein een “materieel-functionele structuur” is, wat neerkomt op een “in materie gerealiseerde tekenverwerking door gekoppelde functies”. Hij noemt dit een in materie gerealiseerd functie-tekensysteem (ik zal dat hier afkorten tot IMG FTS). Het is dus een algoritme: stap voor stap wordt het ene teken omgezet in het andere. Dit kan volgens Rutten prima plaatsvinden zonder bewustzijn, dus kan het brein bewustzijn niet verklaren. Hij formuleert dit argument aan het einde van zijn stuk in een aantal stappen. Hij maakt hierbij echter een aantal aannames in die op z’n best discutabel zijn. Ik bespreek hier de belangrijkste twee.
Lees meer: Kan het brein net zo goed werken zonder bewustzijn?
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Een langverwacht debat tussen James Tour en Dave Farina over het ontstaan van leven (origin of life. OoL) heeft plaatsgevonden en is terug te zien op YouTube. Hieronder wil ik een korte beschouwing van het debat geven en een aantal opmerkingen maken over de discussie rond het ontstaan van leven.
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Naar aanleiding van een podcast met theoloog Arnold Huijgen om het opstandingsverhaal historisch geloofwaardig te maken en veelgehoorde kritiek van weerwoord te voorzien, schreef ik op Twitter een draadje. Dit leidde tot heel wat discussie met onder andere godsdienstfilosoof Emanuel Rutten, student filosofie en aardwetenschappen Willem Jan Blom en Huijgen zelf. Hieronder wil ik mijn kritiekpunten wat verder uitwerken. We kunnen de opstandingsclaim analyseren op waarschijnlijkheid. Dit kan onder andere met het theorema van Bayes, maar die manier kent ook moeilijkheden.
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Op 11 maart voerde ik een livedebat met jonge-aarde-creationist Peter Borger. Het werd live uitgezonden via YouTube en is hier terug te zien. Het debat was georganiseerd door de jonge-aarde-creationistische organisatie Logos Instituut en werd geleid door Ruben Jorritsma. Jorritsma is zelf ook een jonge-aarde-creationist, maar leidde het debat professioneel en neutraal. De organisatie was goed geregeld, maar helaas liet de techniek het een aantal keer afweten (vooral aan het begin) en moesten we meerdere microfoons gebruiken (voor de kijkers thuis en versterking in de zaal). In de zaal zaten ongeveer 50 mensen (schat ik) en thuis hebben er ook ongeveer 50 meegekeken (heb ik gehoord). Na een week hebben ruim 1.000 mensen de opgenomen livestream bekeken. Voor een discussie die slechts leeft in zeer kleine kring is dit best een aardige interesse.
Lees meer: Nabeschouwing van het debat met creationist Peter Borger
- Details
- Geschreven door Bart Klink
In 2009 publiceerde moleculair bioloog en creationist Peter Borger het boek Terug naar de oorsprong: hoe de nieuwe biologie het tijdperk van Darwin beëindigt. In creationistische kringen werd het boek enthousiast onthaald, maar daarbuiten maakte het nauwelijks indruk. Een aantal reageerden er kritisch op, waaronder ikzelf met een uitgebreide recensie (Klink, 2009). Daarin liet ik zien dat Borger weinig van de moderne evolutiebiologie begrijpt, de literatuur verkeerd begrijpt of uitlegt en dat hij een aantal elementaire fouten maakt.
In 2022 is zijn boek opnieuw uitgegeven door een uitgeverij die ook de nodige complotboeken publiceert: De Blauwe Tijger. Dit was een mooi moment geweest om de fouten die hij in de eerste versie heeft gemaakt te corrigeren. Helaas is het boek inhoudelijk vrijwel ongewijzigd gebleven, tenminste, op de punten waaraan ik in mijn recensie aandacht heb besteed (de rest heb ik niet vergeleken). Er staan dus ook nog steeds dezelfde fouten in. Wel is er een hoofdstuk aan toegevoegd: ‘Beschouwing van de auteur bij de tweede, herziene uitgave’.
In deze beschouwing bespreekt Borger enkele nieuwe bevindingen die volgens hem bewijzen wat hij al in 2009 voorspeld had. Zijn ‘voorspellingen’ waren echter helemaal niets nieuws (waren al te vinden in oudere literatuur) – voor zover ze überhaupt juist zijn. In andere gevallen bewijzen de nieuwe bevindingen helemaal niet wat Borger claimt of zijn ze door hem verkeerd geïnterpreteerd. In het extra hoofdstuk gaat hij dus op dezelfde toer verder als in zijn boek uit 2009; hij lijkt weinig te hebben geleerd. Zijn lekenpubliek zal het waarschijnlijk toch niet doorhebben.
Samenvattend bevat dit boek dus nog meer wetenschappelijke dwaalwegen van een creationistisch bioloog. Ik zal deze conclusie hieronder uitgebreid onderbouwen. Ook nu weer beperk ik me tot enkele voorbeelden, maar ze zijn illustratief voor de rest van het toegevoegde hoofdstuk.
Lees meer: Nog meer wetenschappelijke dwaalwegen van een creationistisch bioloog
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Creationist Klaas Roos heeft na 2,5 jaar gereageerd op mijn artikel over menselijke evolutie (Klink, 2020). In dat artikel bespreek ik onder andere een artikel van Roos uit het creationistische tijdschrift Weet dat gaat over het fossiel met de wetenschappelijke naam KSD-VP-1/1. Dit fossiel wordt gedetailleerd beschreven en geanalyseerd in een academisch boek (Haile-Selassie & Su, 2015; gratis te downloaden) waarin verschillende specialisten hoofdstukken geschreven hebben en waar Roos en ik naar verwijzen. Het fossiel wordt ook wel ‘Big Man’ genoemd vanwege de grootte van dit mannelijke individu. Ik zal, in navolging van Roos, deze bijnaam ook verder gebruiken. In het Weet-artikel betoogde Roos dat Big Man een probleem zou opleveren voor evolutie omdat het te menselijk zou zijn voor de hoge ouderdom (3,6 miljoen jaar), en dat meent hij nog steeds in zijn reactie op mijn artikel.
Roos heeft moeite in zijn reactie gestoken en dat waardeer ik. Al eerder heb ik gereageerd op Twitter in een paar tweets waarin ik de belangrijkste fouten uit zijn reactie benoem. Er staan echter meer fouten in zijn reactie en die wil ik hier bespreken. Uiteraard mogen verwijzingen naar de relevante literatuur niet ontbreken, dus ook die zal ik hier geven. Ik wil me vooral focussen op het centrale probleem in zijn reactie. Daarnaast zal ik nog een aantal fouten in zijn stuk bespreken.
- Details
- Geschreven door Bart Klink
De afgelopen tijd heb ik me door deze indrukwekkende studie van Marjo Korpel heen geworsteld: A rift in the clouds: Ugaritic and Hebrew descriptions of the divine (Korpel, 1990). In dit proefschrift vergelijkt zij de Bijbelse voorstelling van het goddelijke met de Oegaritische. Het oude Oegarit lag in Kanaän (nu Syrië) en had een taal en cultuur die dicht bij de Bijbelse staat, wat begin vorige eeuw duidelijk is geworden door de vondst van een grote verzameling kleitabletten uit de 13e en 12e eeuw v.C. Korpel en haar promotor Johannes de Moor zijn experts op dit gebied en hebben beiden veel vergelijkend onderzoek gedaan.
- Details
- Geschreven door Bart Klink
Sciëntisme is een woord dat de afgelopen jaren veel is gebruikt is in discussies over geloof, wetenschap en filosofie. Door critici wordt het vooral negatief gebruikt, soms zelfs bijna als scheldwoord. Daarnaast zijn er ook filosofen die het als een soort geuzennaam positief gebruiken. Er is dan ook geen eenduidigheid over wat het precies betekent. Kenmerkend voor wat critici eronder verstaan, is dat wetenschap hier haar grenzen te buiten zou gaan. Sciëntisme is daarmee per definitie epistemologisch onverantwoord (epistemologie is kennisleer). De voorstanders spreken met hun gebruik ervan een grote waardering uit voor de grote wetenschappelijke successen in kennisverwerving.
Wie zijn er online?
We hebben 33 gasten en geen leden online
Geef je mening
Bekende atheïsten
Lewis Black, Amerikaanse stand-up comedian.
Citaat
And it is in his own image, let us remember, that Man creates God.
~ H. Havelock Ellis