Creationist Jan van Meerten meent dat een recente beschrijving van oude vogelachtige voetsporen een probleem zou opleveren voor de evolutie van vogels uit theropode dinosauriërs, de huidige consensus onder paleontologen. Het probleem zou zijn dat vogelsporen niet in zo’n oude aardlaag zouden mogen zitten, aangezien de eerste benige fossielen van vogels veel jonger zijn. Van Meerten geeft in zijn bespreking ervan het onderzoek echter verkeerd weer, waardoor er een probleem lijkt te zijn. Ik laat hieronder zien waar hij de mist ingaat. 

Het gaat al mis bij de titel. De onderzoekers spreken consequent over “vogelachtige” (“bird-like”) voetsporen, terwijl Van Meerten daar “voetsporen van vogels” van maakt, alsof het om sporen gaat die uitsluitend door (moderne) vogels gemaakt kunnen zijn. Hij onderbouwt dit verder niet, terwijl de onderzoekers aangeven én onderbouwen waarom de voetsporen lijken op die van vogels, maar niet uniek voor vogels zijn: “Our Trisauropodiscus Morphotype II has a convincingly avian affinity but is not distinctly avian, as it lacks a well-developed digit III metatarsophalangeal pad and preserves no direct evidence of associated hallux impressions” Van Meerten vermeldt dit belangrijke punt niet. Verderop in de tekst heeft hij het echter wel over “vogelachtig” en “lijken op Cenozoïsche en moderne vogelvoetsporen”. Waarom dan niet overal, zoals correct is? Omdat er dan geen probleem meer is!

De voetsporen van kleine theropoden lijken sterk op die van vogels (zie hier voor een vergelijking), dus het is goed mogelijk dat een nog onbekende theropode de voetsporen gemaakt heeft, zoals de onderzoekers ook voorstellen. Dit is niet ad hoc (zoals Van Meerten beweert), maar gebaseerd op wat we weten over morfologie en het fossielenbestand.

Op grond van de afdruk alleen is domweg niet met zekerheid te zeggen of ze door een vogel gemaakt zijn of een beest dat daar qua pootvorm sterk op lijkt. Daarom zijn de onderzoekers ook voorzichtig en spreken ze consequent van “bird-like”. Van Meerten doet dit niet en doet alsof het duidelijk is dat een vogel de maker moet zijn. Dat doet hij omdat hij denkt dat er dan een probleem is: “Hoewel deze sporen duidelijk lijken op voetsporen van Cenzoïsche en moderne vogels is dat vanuit een naturalistisch paradigma natuurlijk niet mogelijk en was dit ook niet verwacht.” Het zou “niet te verteren” zijn.

Voetsporen die lijken om die van vogels, zijn echter heel goed mogelijk, want de poten van theropoden lijken sterk op die van vogels. Zelfs als het echt vogelsporen zijn, dan betekent dat slechts vogels al eerder ontstaan zijn dan tot nu toe gedacht werd. Dat zou opmerkelijk zijn, maar niet problematisch: theropoden (waaruit de vogels zijn ontstaan) gaan minstens zover terug. Vogelsporen uit het Devoon zouden wel problematisch zijn, want dat is ver voor het ontstaan van de theropoden, maar die zijn er niet.

Van Meerten stelt ook: “De auteurs laten overigens merken dat deze vermeende dino-naar-vogel-transitie nog steeds omstreden is.” Ook dit is onjuist. De onderzoekers schrijven: “The dinosaurian origin of modern birds (Neornithes) unequivocally points to Maniraptora, a group of theropods” (nadruk BK). Alleen de timing hiervan is onduidelijk, zoals de onderzoekers ook benoemen. 

Verder stelt Van Meerten over een eerdere beschrijving naar andere voetsporen dat "de gevonden vogelsporen in de Santo Domingo Formatie [...] na wetenschappelijk kersenplukken werden deze voetsporen uiteindelijk wél gezien als vogelsporen en gedateerd als Cenozoïsche voetsporen." Uit de bron die hij hiervoor geeft, blijkt dat echter helemaal niet. Deze onderzoekers hebben het over een "unknown group of Late Triassic theropods having some avian characters". Hij bespreekt dit onderzoek ook in een eigen presentatie waarnaar hij verwijst en meent dat de sporen geherdateerd zijn, maar de bron hiervoor is niet duidelijk. 

[Update 10-1-2024: dit is de bron. Het oorspronkelijke artikel is dus teruggetrokken omdat recentere dateringen hebben uitgewezen dat de sporen veel jonger zijn. Dit heeft niets met “kersenplukken” te maken, zoals Van Meerten Meent, maar met nieuwe data, zoals wel vaker het geval is in de wetenschap. Ik heb geen idee waarom Van Meerten niet verwijst naar de terugtrekking en de ware reden hiervoor noemt.]

Tot slot meent Van Meerten dat deze sporen goed te verklaren zijn door de creationist, maar negeert daarbij twee grote problemen. 1) Hoe ontstaan voetsporen in lagen die afgezet zouden zijn tijdens de vloed? 2) Waarom vinden we geen vogelsporen in de oudste aardlagen (of in ieder geval ouder dan het Trias) als vogels er vanaf het begin geweest zijn, zoals de creationist gelooft?

Kortom: Van Meerten geeft het onderzoek verkeerd weer, waardoor hij denkt dat er een probleem voor het ontstaan van vogels binnen de dinosauriërs is dat er niet is. Het is juist de creationist die hier een probleem heeft.