Op 5-10-2007 stond een artikel in het Reformatorisch Dagblad [1], waaruit blijkt dat de Raad van Europa de regeringen van de 47 aangesloten landen oproept tot "krachtig verzet" tegen het opnemen van het creationisme in het onderwijs als een wetenschappelijke discipline. De Raad, die zich bezig dient te houden met het bevorderen van de mensenrechten, heeft echter niets te vertellen op het betrokken beleidsterrein en dus leiden de vastgelegde opvattingen helaas niet tot dwingende gevolgen. Desalniettemin een positief bericht. Zeker in vergelijking met het debacle van de censuur die de Evangelische Omroep (EO) heeft uitgeoefend op de natuurdocumentaire "The Life of Mammals", geschreven en gepresenteerd door Sir David Attenborough en uitgegeven door de BBC.

Een citaat uit het artikel in het Reformatorisch dagblad:

De raad ziet Intelligent Design (terecht) als een Trojaans paard dat, wanneer het eenmaal de klaslokalen is binnengereden, een op de Bijbel gebaseerde visie zal blijken te bevatten. Er bestaat een "reëel risico" van "ernstige verwarring" bij kinderen als die deze visie op school voorgeschoteld krijgen als gelijkwaardig aan de evolutietheorie.

Nog een citaat:

Het is opvallend dat religieuze fanatici, als de ID-aanhangers hun stellingen in een wetenschappelijk ogend jasje steken, zich beroepen op (pseudo-)wetenschap of wetenschappers (vaak uit de context) citeren om hun propaganda kracht bij te zetten en zo het argeloze publiek te imponeren. (Iedereen met een IQ groter dan zijn/haar schoenmaat prikt hier doorheen zou je zeggen, maar dat blijkt niet altijd het geval te zijn.) Enkele jaren geleden las ik het boekje "A Search For The Spiritual, Exploring Real Christianity" van James Emery White, dat heel sterk de denkwijze van de Religious Right in de USA weergeeft. Een erg fout boekje, dat zich ook bedient van het te pas en te onpas citeren van wetenschappers om de argumenten kracht bij te zetten. Afgezien van Michael Behe (de ID-verdediger die we konden verwachten), werd tot mijn verbazing Stephen Hawking (een atheïst) ten tonele gevoerd met een tweetal uit de context gerukte uitspraken [2].

Van Albert Einstein wordt ook vaak beweerd dat hij gelovig zou zijn geweest (wellicht op basis van zijn uitspraak "God dobbelt niet"), maar dit blijkt niet correct te zijn. Einstein zei er zelf het volgende over:

Over Charles Darwin wordt in evangelische kringen ook nog steeds beweerd, dat hij op zijn sterfbed tot 'inkeer' kwam, en afstand deed van zijn evolutietheorie en zijn agnostische wereldbeeld. De evangeliste Elizabeth Reid Cotton, beter bekend als Lady Hope (ze trouwde met de Britse admiraal Sir James Hope) heeft deze leugen naar alle waarschijnlijkheid verspreid. Ze beweerde dat ze bij Darwin was vlak voordat hij stierf. Deze leugens zijn door Darwins dochter Henrietta en zijn zoon Francis weerlegd [3]. Ook het verslag van zijn vrouw Emma, die aanwezig was toen hij stierf, is niet in overeenstemming met de bewering van Lady Hope. Darwin stierf vredig, niet lang na het uitspreken van de woorden: "I am not the least afraid to die."

De pseudowetenschapper en creationist Kent Hovind ging er tijdens zijn debatten en lezingen ook altijd prat op dat hij 15 jaar lang "science" teacher was geweest. Hij is de bedenker van het Creation Science Evangelism (vrij vertaald "christelijke wetenschap"), een term die op zichzelf al tegenstrijdig is. Wanneer wetenschap namelijk bedreven wordt binnen een vanuit de Bijbel bepaald kader, is er per definitie geen sprake meer van objectieve wetenschap. Binnen een dergelijke 'wetenschap' is men in sterke mate beperkt in het opstellen van een hypothese. Deze moet namelijk altijd in overeenstemming zijn met de Bijbel. En een hypothese die in overeenstemming is met de Bijbel is onmogelijk binnen dat systeem te falsificeren. Dat zou in tegenspraak zijn met het heilige onfeilbare woord van God. Je moet er niet aan denken, de Bijbel als basis voor de biologie. Dit zou niet alleen betekenen dat we onze kinderen tijdens de biologieles leren dat het leven zoals we dat kennen in een paar dagen is geschapen door een onzichtbare mythologische superontwerper. Het zou ook betekenen dat ze bijvoorbeeld zouden leren dat hazen herkauwers zijn [4], en vleermuizen vogels [5], dat slangen geen carnivoren zijn maar stof eten [6], en bovendien hun strottenhoofd zodanig is gevormd dat ze kunnen praten [7], evenals ezels overigens [8]. We zouden ze leren dat alle dieren zich seksueel voortplanten, en dat inteelt ongevaarlijk is, zoals het verhaal van Noach ons leert. (Er waren immers van elke onreine soort maar twee exemplaren en van elke reine soort veertien exemplaren aan boord [9], waarvan ook nog eens een aantal reine dieren werd geofferd nadat het water was gezakt [10]?). En ook zouden we op school leren dat carnivoren voor de zondvloed gewoon planten aten [11][12], ondanks het feit dat hun gebitten, klauwen, lichaamsbouw geperfectioneerd lijken voor het jagen en doden van hun prooi (zoals we nota bene zelfs nog kunnen zien in het door de EO gecensureerde overblijfsel van de documentaire "The Life of Mammals" van Sir David Attenborough).

En het blijft niet bij de biologie. Bijbelgebaseerde astronomie zou ons wijsmaken dat er naast de zon en andere sterren nog een ander soort lichtbronnen in het universum voorkomt, want God schiep immers het licht eerder (op de eerste dag [13]) dan de hemellichamen (de vierde dag [14])? Verder zou het universum krimpen tot minder dan één tweemiljoenste deel van wat wetenschappers nu hebben berekend. Het meest vergelegen, voor ons zichtbare deel van het universum zou zich namelijk niet verder bij ons vandaan kunnen bevinden dan 6000 lichtjaar. De schepping vond namelijk volgens de op de Bijbel gebaseerde berekeningen van James Ussher (1581-1656) zo'n 6000 jaar geleden plaats. Al het licht dat ons bereikt vanuit het universum kan dus ook niet ouder zijn dan 6000 jaar. Hieruit kunnen we afleiden dat de grens van het zichtbare deel van het universum zich niet verder dan 6000 lichtjaren van ons verwijderd bevindt. Dat is ongeveer een tweemiljoenste deel van de 13,7 miljard lichtjaar die is uitgerekend door astronomen die zich niet laten leiden door de letterlijke interpretatie van de Bijbel. Dat zou betekenen dat ofwel het Andromedasterrenstelsel niet zou kunnen bestaan omdat het (volgens de échte wetenschappers) 2,5 miljoen lichtjaar van ons verwijderd is, of dat wellicht ook deze berekening met een factor van 0,0000005 (een tweemiljoenste) zou moeten worden bijgesteld, waaruit zou volgen dat Andromeda zich 1,25 lichtjaar bij onze aarde vandaan bevindt. Overigens zijn astronomen het er momenteel over eens dat onze zon zich ongeveer 25000 lichtjaren vanaf het middelpunt van ons melkwegstelsel bevindt [15]. Onze eigen melkweg is dus domweg al veel te groot om daar nog een met de letterlijke Bijbeltekst in overeenstemming zijnde mouw aan te passen. Maar de science evangelists weten hier ongetwijfeld een pseudowetenschappelijke verklaring voor te geven. Verder zou de zon weer om de aarde draaien, immers, God liet niet de áárde stilstaan ten opzichte van de zon, maar hij liet de zon zélf stilstaan tijdens de slag bij Gibeon nadat Jozua daarom had gebeden [16].

En ook de natuurkunde, de scheikunde, en de geologie zoals we die nu kennen, lijken in de verste verte niet op een eventuele Bijbelgebaseerde variant. Radiometrische datering zou in de prullenbak verdwijnen, omdat daarmee is aangetoond dat de aarde aanzienlijk wat ouder is dan de heilige 6000 jaar van Ussher.

Wetenschappers zijn het lang niet altijd met elkaar eens, maar Bijbelgebaseerde wetenschap zou gezien het aantal contradicties in de Bijbel nog veel grotere verschillen van inzicht met zich mee brengen. Je moet er niet aan denken dat we het soort denkbeelden zoals hierboven beschreven 'equal time' zouden gunnen in onze scholen. Leerlingen (en leraren) zouden knettergek worden.

Religieuze fanatici, zoals creationisten, beroepen zich blijkbaar graag op (pseudo-)wetenschap, en doen hun uiterste best om hun Bijbels gedachtengoed van een wetenschappelijk sausje te voorzien. Hiermee probeert men het publiek te overtuigen van de correctheid ervan. Het moet allemaal heel wetenschappelijk en ingewikkeld klinken, want daar overtuig je mensen mee. Aan de andere kant zien we dat dezelfde mensen de échte wetenschappers (die ze vanzelfsprekend nog steeds als hun tegenstander zien, vanwege de strijdigheid met hun eigen "wetenschap") als dogmatisch. Rationalisten en atheïsten proberen ze als ideologische fanatici neer te zetten, met het doel om hen zwart te maken. Iemand als Alister McGrath (auteur van o.a. het boek "The Dawkins Delusion", dat hij schreef als een reactie op Richard Dawkins' "The God Delusion") weigert te snappen dat atheïsme niet een ideologie of een geloof is, maar juist de afwezigheid van geloof [17]. Om aan te geven hoe slecht atheïsten zijn, vergelijkt hij ze nota bene met religieuze mensen: "[.. ] they’re just as bad as the religious [...]" [18]. Andries Knevel, een fan van McGrath, heeft ook meerdere malen uitspraken gedaan waarin hij atheïsme een ideologie noemt, en dat uiteraard niet om aan te tonen dat atheïsten goed volk zijn, maar in de denigrerende zin des woords. Hoe vaak horen we het niet: "Atheïsme is ook maar een geloof." Diverse religieuze fora op het internet zijn vergeven van de posts van creationisten die zelfs de evolutietheorie een "geloof" noemen, en ook dat is nooit complimenteus bedoeld.

Ziet u de symmetrie? De religieuze wil door zich een wetenschappelijk imago aan te meten de superioriteit van zijn gedachtengoed overtuigend maken, maar tegelijkertijd vergelijkt hij het atheïsme met een geloof, een ideologie of een religie, met als doel om de ongelovige zwart te maken, en noemt hij de wetenschap dogmatisch om het naar beneden te halen (terwijl dogma juist typisch een religieus verschijnsel is). Toont dit - wanneer we door deze gewiekstheid heen prikken - eigenlijk niet aan dat dit type gelovige diep van binnen vol ontzag opkijkt tegen de rationalist en de (echte) wetenschapper, en dat hij eigenlijk een laag zelfbeeld heeft? Paradoxaal, want als de Bijbel het allemaal bij het rechte eind heeft zoals hij wil betogen, waar komt dan de noodzaak vandaan om het in een wetenschappelijk jasje te steken, en te pas en te onpas wetenschappers - met of zonder hun instemming - ten tonele te voeren om je gelijk aan te tonen? En waarom vergelijk je iets waarvan je de inferioriteit wilt aantonen met iets wat je zelf als het hoogste goed beschouwt: geloof?

Noten

1. Reformatorisch Dagblad artikel "Raad van Europa: Geen creationisme in onderwijs"
2. James Emery White, A Search For The Spiritual, Exploring Real Christianity, 1998, ISBN 0-913367-14-1, pag. 29
3. The Lady Hope Story: A Widespread Falsehood, Simon Yates
4. Deuteronomium 14:7: "Kamelen, hazen en klipdassen zijn herkauwers [...]"
5. Deuteronomium 14:11-18: "Alle vogelsoorten die rein zijn mag u eten. De volgende vogels mag u niet eten: de vale gier, de lammergier, de zwarte gier, de rode wouw en de verschillende soorten buizerds, [...] de verschillende soorten reigers, de hop en de vleermuis."
6. Gen 3:14: "God, de HEER, zei tegen de slang: ‘Vervloekt ben jij dat je dit hebt gedaan, het vee zal je voortaan mijden, wilde dieren wenden zich af; op je buik zul je kruipen en stof zul je eten, je hele leven lang."
7. Genesis 3:1-5
8. Numeri 22:28-30
9. Genesis 7:2-3: "Van alle reine dieren moet je zeven mannetjes en hun wijfjes meenemen, van de onreine dieren moet je er twee meenemen, een mannetje en zijn wijfje, en van de vogels weer zeven mannetjes en wijfjes, om hun voortbestaan op aarde veilig te stellen"
10. Genesis 8:20: "Noach bouwde een altaar voor de HEER; daarop bracht hij brandoffers van al het reine vee en alle reine vogels."
11. Genesis 1:30: "'Aan de dieren die in het wild leven, aan de vogels van de hemel en aan de levende wezens die op de aarde rondkruipen, geef ik de groene planten tot voedsel.' En zo gebeurde het."
12. Genesis 9:3: "Alles wat leeft en beweegt zal jullie tot voedsel dienen; dit alles geef ik je, zoals ik je ook de planten heb gegeven." Vanaf dit moment mag de mens vlees eten. Wellicht geldt dit ook voor de andere omnivoren en de carnivoren?
13. Genesis 1:3: "God zei: ‘Er moet licht komen,’ en er was licht. God zag dat het licht goed was, en hij scheidde het licht van de duisternis; het licht noemde hij dag, de duisternis noemde hij nacht. Het werd avond en het werd morgen. De eerste dag."
14. Genesis 1:14-19: "God zei: ‘Er moeten lichten aan het hemelgewelf komen om de dag te scheiden van de nacht. Ze moeten de seizoenen aangeven en de dagen en de jaren, en ze moeten dienen als lampen aan het hemelgewelf, om licht te geven op de aarde.’ En zo gebeurde het. God maakte de twee grote lichten, het grootste om over de dag te heersen, het kleinere om over de nacht te heersen, en ook de sterren. Hij plaatste ze aan het hemelgewelf om licht te geven op de aarde, om te heersen over de dag en de nacht en om het licht te scheiden van de duisternis. En God zag dat het goed was. Het werd avond en het werd morgen. De vierde dag."
15. Stephen Hawking, Het Heelal, Verleden En Toekomst Van Ruimte & Tijd, ISBN 90-351-1783-2, 1999, pag. 47
16. Jozua 10:13: "En de zon stond stil en de maan bleef staan, tot Israël zijn vijanden had afgestraft."
17. Alister McGrath, The Dawkins Delusion, ISBN 0281059276, 2007, pag. 29, 48
18. McGrath, 2007, pag. 29